Donderdag 19 april 2018 – Landelijke Dag tegen Pesten.
Waar denk jij aan als je het woord pesten hoort?
Aan:
- ‘een introvert kind’ op een schoolplein, dat uitgedaagd wordt tot gedrag dat niet past bij ’t kind
- ‘een einzelgänger’ die niet mee mag doen
- ‘een vreemde eend in de bijt’, waarover grapjes worden gemaakt
- ‘iemand die niet terugvecht als ie een por krijgt’ en dus nog een duw krijgt
- ‘een slachtoffer van roddelgedrag’, want wij vinden wat en dat mogen wij alleen horen
- ‘iemand met een afwijkend (raar) uiterlijk’ waar om gelachen wordt
- ‘iemand die buitengesloten wordt’, want als hij onderdeel van het team wordt, vlieg jij er uit…
De gepeste, de pester en de toeschouwer, drie rollen die het systeem in stand houden, maar ook kunnen doorbreken als we leren op een andere manier naar dit gedrag te kijken.
De gepeste
In mijn coachpraktijk kom ik het helaas regelmatig tegen; de gevolgen van herhaaldelijk gepest worden zijn traumatisch.
Een gepeste voelt zich eenzaam, raakt depressief en heeft last van een laag zelfbeeld. Vertrouwen maakt plaats voor angst. Met risico op een grotere kans om gepest te worden. Psychosomatische klachten stapelen zich op.
De gepeste leert niet om grenzen te mogen stellen. De gepeste leert niet dat behoeften, die hij/zij heeft, okay zijn en verwoord en ingewilligd mogen worden. Op langere termijn kan dit resulteren in verslavingen, het ondergaan van geweldsdelicten en slachtoffer zijn van huiselijk geweld.
Machtsuitoefening lijkt belangrijker dan rechtvaardigheid.
De pester
Ook de pester zit bij mij aan tafel en de gevolgen van herhaaldelijk pesten zijn evenzo dramatisch.
Een pester staat ook vaak alleen. Er is een groep “aanhakers’. Dat lijkt positief, maar is het niet. De aanhakers gaan geen verbinding aan met de pester, maar kiezen enkel een kant. Het is schijnpopulariteit: bewondering én angst voor de pester.
Een pester leert niet hoe een win-win-situatie gecreëerd kan worden door dynamisch onderhandelen, door een echte verbinding aan te gaan. Op langere termijn kan dit resulteren in verslavingen, het uitvoeren van geweldsdelicten en het overgaan tot huiselijk geweld.
Machtsuitoefening lijkt belangrijker dan rechtvaardigheid.
De toeschouwer
Verstoringen in (werk)relaties door pestgedrag nodigen de toeschouwer uit om positie te kiezen. Als de toeschouwer niet ingrijpt, dan ondervinden de gepesten de traumatische gevolgen hiervan en kan de pester zijn gedrag voortzetten.
Als de toeschouwer wel ingrijpt, zet hij dan zijn eigen kwetsbaarheid op het spel?
Machtsuitoefening lijkt belangrijker dan rechtvaardigheid.
Ik ben okay en jij bent okay
Achter het zichtbare gedrag van de gepeste, de pester en de toeschouwer bevindt zich een voor velen verborgen wereld. Een wereld die – als je weet waarop te letten – zichtbaar wordt omdat deze voorspelbaar is via gedrag en wijze van communiceren.
In deze wereld heersen existentiële vragen, zoals ‘ben ik welkom’, ‘word ik geaccepteerd zoals ik ben’, ‘houden ze van me’, ‘leef ik’. Met aansluitende behoeften, zoals de behoefte aan uitdaging, speels contact, erkenning voor mij als persoon. Negatief gedrag, wat pesten is in essentie, is het vervullen van psychologische behoeften op een negatieve wijze.
Als we kunnen kijken naar de persoon achter het gedrag i.r.t. pesten, dan zien we iemand met behoeften en existentiële vragen. Daar zit de winst, de weg uit het stressgedrag naar het verbindende contact, de stimulerende motivatie richting respect en vertrouwen. Een omgang met elkaar waarbij ik okay ben en jij ook.
Het succesvol lopen van die route vraagt inzicht, kennis en vaardigheden. Process Communication Nederland (PCN) heeft coaches en trainers die deze weg beheersen. Die vanuit de bron van het probleem zowel de gepeste, de pester als de toeschouwer begeleiden en praktische én op de persoon afgestemde tools aan kunnen reiken om uit het systeem te stappen.
Hetty Jansen-Verhagen, HJTC
Gecertificeerd trainer en coach Process Communication
Geen reacties